Thích Chân Quang Giáo Trình Thiền Học LỜI NÓI ĐẦU Theo yêu cầu của Ban Giám Hiệu trường Trung Cấp Phật Học tỉnh Long An, chúng tôi bắt đầu giảng dạy bộ môn Thiền học từ năm 2003. Thật ra chúng tôi cũng đã dạy môn Thực tậpThiền quán ở khóa trước với các bài giáo khoa khác hơn một chút. Tuy nhiên, ý nghĩa củaThiền Học lớn hơn nên chúng tôi cho phép đi nhiều về lý thuyết, vì dù sao lý thuyết cũng là định hướng cho thực hành. Vì phải chuẩn bị chuyển sang dạy môn khác nên chúng tôi chấp nhận kết thúc môn Thiền học này với 20 bài vỏn vẹn. Giáo lý và Đường đi của Thiền thì mênh mông vô tận. Hai mươi bài này chỉ là định hướng căn bản cho Tăng Ni sinh để các em làm hành trang tu tập suốt đời, và sẽ tự mình tìm thấy nhiều điều hay hơn nữa. Chúng tôi mạnh dạn đưa vào phương pháp Khí công để hỗ trợ công lực cho người tu thiền, vì nhận thấy gương đức Phật khi còn là Thái tử đã thành tựu Khí công, cũng như gương tổ Bồ đề Đạt ma với những huyền thoại Khí công đầy hấp dẫn. Chúng tôi thiết lập giáo trình này dựa chủ yếu vào Tứ Niệm Xứ của hệ thống kinh tạng Nguyên thủy, với mục tiêu Vô ngã là cứu kính. Những tông phái khác cũng được tham khảo để bổ sung. Chúng tôi cố gắng tránh những chủ quan của tông phái để chỉ trình bày theo tính cách nghiên cứu của Trường học, một cách khách quan. Tăng Ni sinh có thể có một tông phái riêng từ nơi chùa viện xuất thân của mình, nhưng khi học, các em phải được học những điều khách quan vượt ra ngoài những tông phái. Điều này cần thiết cho sự hòa hợp đoàn kết lâu dài của đạo Phật về sau. Khi tập sách này đến tay người đọc, đó là công đức của Chư Phật Bồ tát đã gia hộ cho chúng tôi, công đức của những vị Thầy đã có công dạy dỗ chúng tôi, công đức của Ban Giám Hiệu trường TCPH tỉnh Long An, công đức của những Phật tử đã giúp đỡ chúng tôi trong việc dạy học, công đức của Tăng Ni sinh đã chăm chú theo dõi, công đức của Nhà Xuất Bản Tôn Giáo, công đức của nhiều người góp phần in ấn phổ biến, và cuối cùng là công đức của tất cả chúng sinh trong pháp giới. Phật Quang, ngày 12 tháng 8 năm 2004 Kính bút Tỳ kheo Chân Quang MỤC LỤC Lời nói đầu Khái niệm về Thiền Ý nghĩa của Thiền trong Bát Chánh Đạo Định nghĩa về Thiền Cơ chế sinh lý của Thiền Cơ chế sinh lực của Thiền Cơ chế tâm lý của Thiền Ý nghĩa siêu nhiên của Thiền Điều thân Câu chuyện một kiếm sĩ Hơi thở Chánh niệm Năm triền cái Những chướng ngại của Thiền định Thiền bệnh Đối chiếu giữa Tứ Thiền & Tứ Quả Hiện tượng đống nghộ Những Pháp môn ngày nay Bồ Tát Hạnh Xả Thiền – Giám Thiến – Sống Thiền Khí công tâm pháp Phụ Lục Ý nghĩa Chỉ và quán Hơi thở của Thiền
