PDF Lỗi ngữ pháp và cách khắc phục, PGS Cao Xuân Hạo, Lý Tùng Hiếu, Nguyễn Kiên Trường, Võ Xuân Trang, T

Lỗi ngữ pháp và cách khắc phục, PGS Cao Xuân Hạo, Lý Tùng Hiếu, Nguyễn Kiên Trường, Võ Xuân Trang, Trần Thị Tuyết Mai

 

Mục lục
Lời giới thiệu 5
Lời ngỏ 7
Chương một. LỖI VE CẤU TRÚC CÂU 11
I. Lỗi về thành phần câu 11
1. Lỗi về Chủ đề (“chủ ngữ”) và Khung đề (“trạng ngữ
đặt đầu câu”) 11
a. Thay Chủ đề bằng Khung đề (“thay chủ ngữ bằng
trạng ngữ đầu câu”)
b. Dùng Chủ đề thay cho Khung đề (“câu không có chủ
ngừ thích hợp”)
c. Chủ đề bị xử lý như bộ phận của một câu đẳng kết
d. Quan hệ đồng sở chỉ giữa Chủ đề và các tham tô' của
vị từ
2. Lỗi về Khung đề (“trạng ngữ đầu câu”): Khung đề bị
xử lý như một bộ phận đẳng kết 26
3. Lỗi về phần Thuyết (“vị ngữ” hay “câu chính của câu
phức”). .........7 29
a. Thiếu phần Thuyết (“câu phức thiếu câu chính”)


tfà cách khắc phụe
313
b. Biên giới Đề - Thuyết không được rõ
II. Lỗi về cách liên kết các tiểu cú kế cận 34
1. Câu chính và câu phụ 34
a. Câu phụ “khiếm khuyết”
b. Tiểu cú liên hệ
c. Trùng ngữ cú pháp
2. Câu và ngữ đẳng kết. Lỗi về cách dùng kể cả và trong
đó có cả 44
3. Câu nghi vấn làm bổ ngữ 45
Chương hai. Lỗi VỀ CẤU TRÚC NGỮ ĐOẠN 51
I. Ngữ vị từ 51
1. Khái quát về những lỗi thường gặp trong ngữ đoạn vị từ.... 51
2. “Khởi ngữ” (“trạng ngữ tình thái đầu câu”) bị xử lý
như vị từ trung tâm của câu hay như Chủ đề 51
a. Vị từ và trạng ngữ tình thái
b. Trạng ngữ phương thức và công cụ
c. Trạng ngữ chỉ mức độ và các trạng ngữ khác
3. Bổ ngữcủa vị từ 56
a. Trật tự của các nhóm bổ ngữ gồm hai tham tô' trở lên
b. Vị trí của bổ ngữ và trạng ngữ chỉ thể (kết quả)
c. Vị trí của bổ ngữ và trạng ngữ chỉ hướng
d. Kết cấu gây khiến - kết quả
e. Kết cấu cầu khiến


314
ẨỔỖÌ uiịiỉ ftháfL
f. Những trường hợp trùng ngữ bâ't khả dung trong ngữ
vị từ
II. Ngữ danh từ (danh ngữ) 67
0. Danh từ đơn vị và danh từ khôi. Danh ngữ có danh từ
đơn vị làm trung tâm và danh ngữ có danh từ khôi
làm trung tâm 67
1. Lỗi ương cách dùng “loại từ” 68
2. Lỗi do dùng những định ngữ không thích hợp 69
a. Định ngữ có ý nghĩa “duy nhát”
b. Định ngữ chỉ thứ tự
c. Định ngữ cực cấp
d. Định ngữ trang trí
e. Định ngữ có đầy
f. Định ngữ tiểu cú
3. Lỗi về trật tự của các định ngữ 74
4. Trùng ngữ từ vựng trong danh ngữ 77
5. Lỗi với chữ khác 79
6. Lỗi về cách dùng quán từ 81
7. Lỗi về cách dùng lượng từ 82
Chương ba. Lỗi VE CÁCH DÙNG TỪ CÔNG cụ 85
I. Liên từ đẳng kết 85
II. Giới từ và liên từ phụ thuộc 87
III. Phó từ và từ tình thái 88


oà eáeh Líhắc pỉỉtỊc 315
Chương bôn. Lỗi TRONG CÁCH CHẤM CÂU 89
I. Chấm hỏi (trong câu trần thuật) 89
II. Châm lửng và vân vân 90
III. Chấm câu sau rằng và là 91
IV. Ngoặc đơn, ngoặc kép, vạch dài và ngang nôi 92
Phụ lục 1. BÀI TẬP & ĐÁP ÁN CHỈNH LÝ 500 MAU
CÂU SAI NGỮ PHÁP TRÊN BÁO CHÍ 95
* Bài tập 98
1. Lỗi về cấu trúc câu (196 câu, 1-196) 98
1.1. Lỗi về thành phần câu 98
1.1.1. Lỗi về Chủ đề (“chủ ngữ”) và Khung đề (“trạng
ngữ đầu câu”) 98
1.1.1.1. Thay Chủ đề bằng Khung đề (62 câu, 1-62)
1.1.1.2. Dùng Chủ đề thay cho Khung đề (“câu không
có chủ ngữ thích hựp”) (0 câu)
1.1.1.3. Chủ đề bị xử lý như bộ phận của một câu đẳng
kết (0 câu)
1.1.1.4. Quan hệ đồng sở chỉ giữa Chủ đề và các tham tô'
của vị từ (17 câu, 63-79)
1.1.2. Lỗi về Khung đề (“trạng ngữ đầu câu”) 109
1.1.2.1. Khung đề bị xử lý như một bộ phận đẳng kết (8
câu, 80-87)
1.1.2.2. Đặt trạng ngữ sai vị trí (3 câu, 88-90)
1.1.3. Lỗi về phần Thuyết (“vị ngữ” hay “câu chính


316
£ềỉ ngữỊìỉuíp
của câu phức”) 111
1.1.3.1. Thiếu phần Thuyết (“câu phức thiếu câu chính”)
(2 câu, 91-92)
1.1.3.2. Biên giới Đề - Thuyết không được rõ (21 câu,
93-113)
1.1.4. Câu thiếu thành phần (câu què) 114
1.1.4.1. Câu què do thiếu Đề (chủ ngữ) (13 câu, 114-126)
1.1.4.2. Câu què do tách Khung đề thành câu độc lập
(11 câu, 127-137)
1.1.4.3. Câu què do tách vế câu hoặc bổ ngữ thành câu
độc lập (6 câu, 138-144)
1.1.5. Câu “dây cà ra dây muông” (34 câu, 145-178).... 120
1.2. Lỗi về cách liên kết các tiểu cú kế cận 126
1.2.1. Câu chính và câu phụ 126
1.2.1.1. Câu phụ “khiếm khuyết” (0 câu)
1.2.1.2. Tiểu cú liên hệ (9 câu, 179-187)
1.2.1.3. Trùng ngữ cú pháp (6 câu, 188-193)
1.2.2. Câu và ngữ đẳng kết (2 câu, 194-195) 128
1.2.3. Câu nghi vấn làm bổ ngữ(l câu, 196) 128
2. Lỗi về cấu trúc ngữ đoạn (161 câu, 197-357) 129
2.1. Ngữ vị từ 129
2.1.1. “Khởi ngữ” (“trạng ngữ tình thái đầu câu”) bị
xử lý như vị từ trung tâm của câu hay như Chủ
đề (1 câu, 197) 129


I)à eủdt kluie phiỊẺ 317
2.1.2. Trạng ngữ chỉ mức độ (1 câu, 198) 129
2.1.3. Bổ ngữ của vị từ (73 câu, 199-271) 129
2.2. Ngữdanh từ 139
2.2.1. Lỗi trong cách dùng “loại từ” (thừa danh từ đơn
vị) (Ocâu) 139
2.2.2. Lỗi do dùng những định ngữ không thích hợp
(thiếu danh từ đơn vị,...) (41 câu, 272-312) 140
2.2.3. Lỗi về trật tự của các định ngữ (6 câu, 313-318).. 146
2.2.4. Trùng ngữ từ vựng trong danh ngừ (2 câu, 319-320). 147
2.2.5. Lỗi với chữ khác (3 câu, 321-323) 147
2.2.6. Lỗi về cách dùng quán từ (2 câu, 324-325) 148
2.2.7. Lỗi về cách dùng lượng từ(2 câu, 326-327) 148
2.2.8. Thiếu giới từ và dùng sai giới từ trong danh ngữ
(14câu, 328-341). ................... 148
2.3. Lỗi về trạng ngữ: Thiếu giới từ và dùng sai giới từ
trong trạng ngữ (16 câu, 342-357) 150
3. Lỗi về cách dùng từ công cụ (87 câu, 358-444) 152
4. Lỗi trong cách chấm câu (56 câu, 445-500) 165
* Đáp án 175
1. Lỗi về cấu trúc câu 175
2. Lồi về cấu trúc ngữ đoạn 224
3. Lỗi về cách dùng từ công cụ 258
4. Lỗi trong cách chấm câu 276


318
ríằẻì ttíịữ pháfL
Phụ lục 2. BÀI TẬP CHỈNH LÝ CÁC MAU CÂU SAI
NGỮ PHÁP CỦA HỌC SINH, SINH VIÊN
VÀ BÁO CHÍ 287
* Ghi chú về nhóm bài tập sửa lỗi ngữ pháp 287
* Danh sách các kiểu câu sai 288
I. Nhóm bài tập sửa câu sai 291
II. Nhóm bài tập về dâu câu 301
III. Nhóm bài tập sửa câu sai do sử dụng những từ thường
gây lầm lẫn 306