PDF Tuyển chọn những bài văn đạt giải cấp tỉnh, thành phố và quốc gia, Nguyễn Thành Huân

Tuyển chọn những bài văn đạt giải cấp tỉnh, thành phố và quốc gia, Nguyễn Thành Huân
417 trang

 

MỤC LỰC
Phần một: NHỮNG BÀI VĂN ĐẠT GIẢI 5
Đề bài 1: Nhà văn Nguyễn Tuân đã nhận xét về sáng tác của
Thạch Lam “Xúc cảm của nhà văn Thạch Lam thường
bắt nguồn và nảy nở văn học”
Anh (chị) hiểu ý kiến trên như thế nào? Dựa vào một số sảng
tác cùa Thạch Lam, hãy chứng minh ý kiến đó 5
Đề bài 2: Nhấn mạnh một khía cạnh nội dung ca dao Việt Nam, có
ý kiến cho rằng: “Ca dao là tiếng hát yêu thương, tình nghĩa?'.
Bằng những hiểu biết về ca dao dân tộc, anh (chị) hãy phân
Đề bài 4: Nhà văn Bùi Hiển đã phát biểu khẳng định ý nghĩa
đặc biệt của tiếng nói tri ân trong văn chương: “Ỡnước nào
cũng thế thôi, sự cảm thông sẻ chia giữa người đọc và
người viết là trên hết."
Anh (chị) có suy nghĩ gì về vấn đề này? Hãy phân tích hai
bài thơ Đọc Tiêu Thanh kí cùa thi hào Nguyễn Du và Kính
gừi cụ Nguyễn Du cùa nhà thơ Tố Hữu để làm rõ tiếng nói tri
âm ở moi bài. 37
Đề bài 5: “Thơ là tiếng nói của tâm hồn, Chủ tịch
Hồ Chỉ Mình có đủ những điều kiện ấy?'.
Anh (chị) hãy bĩnh luận ý kiến trên 45
Đề bài 6: Nhận xét phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân, Anh
Đức viết: “Không biết chừng nào một dấu
triện riêng.".
Anh (chị) hãy phân tích những nét đặc sắc về nghệ thuật
trong tuỳ bút Người lái đò sông Đà cùa Nguyễn Tuân để làm
sáng tỏ ý kiến trên 49
Đề bài 7: Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, Những đứa
con trong gia đình của Nguyễn Thi và Mảnh trăng cuối
rừng của Nguyễn Minh Châu đều là những truyện ngắn hay
đã khám phá, ca ngợi vẻ đẹp của con người Việt Nam trong
cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
Anh (chị) hãy so sánh và làm rõ những khám phá, sảng tạo
riêng cùa mỗi tác phẩm trong sự thể hiện cùa moi chù đề đó 54 
Đe bài 8: Anh (chị) hãy làm sáng tỏ hình ảnh “người ra đi”
trong các bài thơ đã học, đã đọc 60
Đề bài 9: Theo Xuân Diệu,‘7rơrtg thơ Nôm của Nguyễn
Khuyến, nức danh nhất là ba bài thơ mùa thư. Thu điếu, Thu
ẩm, Thu vịnh".
Anh(chị) hãy phân tích nhũng sáng tác trên trong mối quan
hệ đối sảnh để làm nổi bật vẻ đẹp độc đáo cùa từng thi
phẩm, từ đó nêu vắn tắt yêu cầu đối với tác phấm văn học 68
Đề bài 10: Cảm nhận của anh (chị) về hình tượng người nông
dân-nghĩa sĩ trong bài Văn tế nghĩa sĩ cần Giuộc của nhà thơ
Nguyễn Đinh Chiểu 80
Đề bài 11: Trong Thư gửi các hoạ sĩ nhân dịp triển lãm hội
hoạ vào năm 195, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Văn hoá
nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ
trên mặt trận ấy.".
Anh (chị) hãy bình luận câu nói trên cùa Hồ Chí Minh. 87
Đe bài 12: Bàn về truyện cổ tích và ca dao, có ý kiến cho rằng:
“Các nhà văn, học được văn trong truyện cổ tích và học
được thơ trong ca dao.".
Anh (chị) suy nghĩ như thế nào về ý kiến nêu trên? 92
Đề bài 13: Hình tượng Tổ quốc trong thơ của các nữ nhà
thơ thời chống Mĩ cứu nưó’c 99
Đề bài 14: Nguyễn Đình Thi đã nhận định về thơ Tố Hữu:
“Trọn đời,. cổ điển của dãn tộc.".
Anh (chị) suy nghĩ như thế nào về nhận định trên đây?Hãy
liên hệ với một số bài thơ cùa Tố Hữu để làm sáng tỏ vẩn đề. 109
Đề bài 15:
Câu 1(8,0 điểm) Phân tích vẻ đẹp của đoạn văn sau đây:
(.. .)Đêm hôm ấy, lúc trại giam tỉnh Sơn
nghẹn ngào'. “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh".
Câu 2(12,0 điểm) Nhà phê binh Hoài Thanh viết:
“Thích một bài thơ, theo tôi nghĩ, trước hết là thích một
cách nhìn, một cách nghĩ, một cách xúc cảm, một cách
nói, nghĩa là trước hết là thích một con người. ”.
thức thường trực trong suốt cuộc đời cầm bút của Nam Cao. ”. 
Bằng những hiểu biết về sự nghiệp sáng tác cùa nhà văn Nam
Cao, anh (chị) hãy bĩnh luận và làm sáng tỏ ý kiến trên.................. 133
Câu 2 (12,0 điểm)
Nói về thơ, Nguyễn Công Trứ có câu: “Trót nợ cùng thơ
phải chuốt lời ', còn nhà thơ Tố Hữu thì lại cho rằng: “Thơ
là tiếng nói hồn nhiên nhất của tâm hồn con người2”.
Anh (chị) hãy giải thích, bình luận và làm sáng tò các ý kiến
trên 139
Đề bài 18: Câu 1 (8,0 điểm)
Khi đọc bài thơ Giải đi sớm (Tảo giải) của Hồ Chí Minh, có
ý kiến cho rằng: “Hình ảnh người tù bị giải đi sớm đã hoá
thành nhà thơ đi dưới bầu trời hồng rực rỡ với hồn thơ
đang chín ở trong lòng.'".
Qua bài thơ, anh (chị) hãy làm rõ hình ảnh trên 143
Câu 2 (12,0 điểm)
Anh (chị) hãy bày tỏ quan điểm của mình về ý kiến của nhà
văn Pháp La Bơ-ruy-e: “Khi một tác phẩm nâng cao tinh
thần ta lên và gợi cho ta những tình cảm cao quý và can
đảm, không cần tìm một nguyên tắc nào để đánh giá nó
nữa-, đó là một cuốn sách hay và do một nghệ sĩ viết ra." 143
Đe bài 19: Nhà nghiên cứu văn học Nguyễn Bao đã từng suy
nghĩ: “Sinh mệnh của thơ văn lớn nhiều lần tên tuổi của
người tạo ra chính nó.". Bài thơ Tây Tiến cùa Quang Dũng
là một trong những trường họp như vậy.
Anh (chị) hãy làm sáng tò nhận định trên 157
Đề bài 20: Có ý kiến cho rằng:
“Sức mạnh của văn học dựa trên những chức năng của nó.”.
Anh (chị) hãy làm sáng tò ý kiến trên 161
Đề bài 21: Nguyễn Đình Thi đã từng nói: “Thơphải có tư
tưởng,.. cảm xúc, tình tứ?'.
Anh (chị) hãy chứng minh nhận định trên 169
Đề bài 22: Văn học Việt Nam giai đoạn 1945 - 1975, chủ yếu được
sáng tác theo khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn.
Bằng nhũng hiểu biết cùa mình về văn học, anh (chị) hãy
làm sảng tò hai đặc điêm cơ bản trên.............................................. 179
Đe bài 23: Bàn về giá trị của văn chương, nhà phê bình văn học
Hoài Thanh đã viết: “Văn chương không chỉ là ngôn từ mà
tác giả gửi vào đó nỗi niềm cũng như hiện thực cuộc sống
mà còn ẩn chứa việc xây đắp tâm hồn con người.".
Anh (chị) hiểu về nhận định trên như thế nào? 185 
Đề bài 24: Trong tập truyện Con tàu trắng, nhà văn Nga Ai-
ma-tốp có viết: “Một tác phẩm nghệ thuật chân chính
không bao giờ kết thúc ở trang cuối cùng, không bao giờ
Câu 2 (12,0 điểm) Khi bàn về văn học, nhà văn Nga L. Tôn-
xtôi cho rằng: “Tôi không thể nào phân biệt được thơ và
truyện ngấn", còn Pau-tốp-xki thi lại nói: “Truyện hay đến
một mức nào đó thì thành th(f\
Giải thích và chứng minh qua một sổ tác phẩm anh (chị)
biết 197
Đe bài 26: Câu 1 (8,0 điểm)
Bình giảng khổ thơ sau trong bài Đất nước của Nguyễn Đinh
Thi: ... 209
Ôi những cánh đồng quê chảy máu
Dây thép gai đâm nát trời chiều
Những đêm dài hành quân nung nấu
Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu.
Câu 2 (12,0 điểm)
Có ý kiến cho rằng: “Nghệ thuật và thi ca có quan hệ mật
thiết với sự thật, nhưng sự thật này không cùng một bản
chất với sự thật mà khoa học khao khát vươn tới.”.
Anh (chị) suy nghĩ như thế nào về ý kiến trên.................................. 209
Đề bài 27: Câu 1 (8,0 điểm)Trong bài sổ tay thơ,Chế Lan Viên viết:
Bài thơ anh, anh làm một nửa mà thôi
Còn một nửa, cho mùa thu làm lẩy.
Anh (chị) hãy làm rõ ý kiến cùa mình qua hai câu thơ trên 219
Câu 2 (12,0 điểm)
Lê Quý Đôn cho rằng: “Thơphát khởi từ trong lòng người
ta”, còn Ngô Thì Nhậm thì nhấn mạnh: “Hãy xúc động hồn
thơ cho ngọn bút có thần”.
Từ hai ý kiến trên, anh (chị) hãy nêu vai trò quan trọng cùa
tình cảm trong thơ. 219
Đề bài 28:
Câu 1 (8,0 điểm) Anh (chị) hãy phân tích và bình luận quan
niệm thơ của nữ sĩ Xuân Quỳnh qua bài: 229 
Nếu ngày mai em không làm thơ nữa.
Và trong em không thể còn anh
Neu ngày mai em không làm thơ nữa!
Câu 2 (12,0 điểm)
Có ý kiến cho rằng: “Tác phẩm tự sự không chỉ phản ánh
cái phần tồn tại vật chất với các việc làm, hành động của
con người. Nó cũng phản ánh thế giới bên trong bao gồm
tâm trạng, cảm xúc, ý nghĩ của con người nữa.”.
Anh (chị) hiểu ý kiến trên như thế nào? 230
Đề bài 29: Câu 1. (8,0 điểm)
Trong việc nhận thức, F. Ăng-ghen có phương châm: “Thà
phải tìm hiểu sự thật suốt đêm còn hơn nghỉ ngờ nó suốt
đời”. Các Mác thi thích câu châm ngôn: “Hoài nghỉ tất cả”.
Anh (chị), hiểu thế nào về những ý tường trên? 238
Câu 2 (6,0 điểm)
Có ý kiến cho rằng: “Khi tác phẩm kết thúc, ấy là lúc cuộc
sống thực sự của nó mới bắt đầu.”.
Anh (chị) hãy bình luận ý kiến đó..................................................... 238
Câu 3 (6,0 điểm)Cảm nhận của anh (chị) về đoạn văn sau đây
trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam: 238
Chuyến tàu đêm nay mênh mang và yên lặng.
Đề bài 30:
Câu 1 (8,0 điểm)
Trong bài Mẹ yêu con,sau khi nhắc tới bao việc mẹ từng làm
vi con mà có thể chưa được con hiểu đúng, người mẹ đã tâm
sự: “Nhưng trên tất cả, con đã thành đạt.”.
Lời tâm sự ẩy gợi cho anh (chị) những suy nghĩ gì về tình
mẫu từ trong cuộc đời moi con người. 246
Câu 2 (6,0 điểm) Nói về quy luật sáng tạo nghệ thuật, nhà thơ
Ra-bin-đra-nát Ta-go có câu: “Khi tình cảm tự tìm cho nó
một hình thức để bộc lộ ra ngoài, chúng ta có thơ.”.
Toả nẳng xuống dòng sông lấp loáng.
(Trích Nhớ con sông quê hương, Te Hanh) 
Anh đưa em về sông Đuống
Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kì.
Đề bài 31: Câu 1 (8,0 điểm)
Suy nghĩ cùa anh (chị) về cái danh và cái thực cùa con người
trong cuộc sống. 259
Câu 2 (12,0 điểm) “Thơ nữ viết về tình yêu thường thể hiện sâu
sắc bản lĩnh và ý thức về hạnh phúc của chính người phụ
nữ".
Hãy phân tích, so sánh bài thơ Tự tình (bài II) của Hồ Xuân
Hương và Sóng cùa Xuân Quỳnh để làm rõ nét chung và riêng
trong tâm sự tình yêu cùa hai nữ tác già ở hai thời đại khác
nhau. 259
Đề bài 32: Câu 1 (8,0 điểm)
Trong những trang ghi chép cuối cùng của đời mình, nhà văn
Nguyễn Minh Châu có kể lại một sự việc ông từng chứng kiến:
... Lúc bẩy giờ như kêu gào giữa sa mạc.
Câu chuyện trên gợi cho anh (chị) những suy nghĩ gì về lòng
nhãn ái và sự vô cám cùa con người trong cuộc sống? 268
Câu 2 (12,0 điểm)
“Tác phẩm văn học chân chính bao giờ cũng là sự tôn vinh con
người qua những hình thức nghệ thuật độc đáo.".
Bằng việc phân tích một tác phẩm đã học, anh (chị) hãy bình
luận nhận định trên 269
Đề bài 33: Câu 1 (8,0 điểm)
Đọc hai câu chuyện dưới đây:
* Câu chuyện thứ nhất
Một cô gái rồi mới buông?
® Câu chuyện thứ hai
Một chàng trai. nó tốt đẹp lên.
Anh (chị) nghĩ như thế nào về cách ứng xử trước nôi đau cùa
chàng trai và cô gái trong hai câu chuyên trên? 277
Câu 2 (12,0 điểm)
Có ý kiến cho rằng: “Điều còn lại của nhà văn là cái giọng
nói của riêng mình". 
Câu 2 (12,0 điểm) “Các nhà văn cảm xúc.”.
Bằng việc phân tích một vài tác phẩm trung đại và hiện đại
đã học, anh (chị) hãy bình luận ý kiến trên 286
Đề bài 35: Câu 1 (8,0 điểm)
Fu-ku-za-wa Yu-ki-chi viết: “Mọi người sinh ra đều bình
đẳng, nếu có khác biệt là do học vấn.”.
Anh (chị) hãy bình luận ý kiến trên 293
Câu 2 (12,0 điểm)
“Trong tác phẩm văn học, của con ngưòi.”.
Ý kiến của anh (chị) về nhận định trên? Hãy phân tích hai
trong những hình tượng đồ vật, sự vật đã nêu để làm sáng tò
ý kiến cùa mình 293
Đề bài 36: Câu 1 (8,0điểm)
“Nếu không sống bằng cái đầu của mình thì có nghĩa là
bạn đang song bằng cải đầu của người khác.”.
Ỷ kiến trên gợi cho anh (chị) nhũng suy nghĩ gì? 301
Câu 2 (12,0 điểm)
“Hình tượng nhân vật được sinh ra từ tâm trí của nhà văn
nhưng chỉ thực sự sổng bằng tâm trí của người đọc.”.
Bằng tri thức và trài nghiệm văn học cùa mình, anh (chị)
“ Văn học chân chính ngay cả khi nói về cái xấu, cái xấu
cũng chỉ nhằm thể hiện khát vọng về cái đẹp, cái thiện.”.
“Điều quan trọng không phải là chúng ta có được vị trí
nào trong cuộc đời, mà là đích đến cuối cùng của chúng ta
ở đâu.”.
Câu 2 (12,0 điềm)
Mác-xen Prút quan niệm: “Thếgiới được tạo lập không
phải một lần, mà mỗi lần người nghệ sĩ độc đáo xuất hiện
thì lại một lần thế giới được tạo lập.”. Tô Hoài cho rằng:
“Mỗi trang văn đều soi bóng thời đại mà nó ra đời.”.
Bằng trải nghiệm văn học cùa bàn thân, anh (chị) hãy bình
luận nhũng nhận định trên 318 
Đề bài 39: Câu 1 (8,0 điểm) Đọc câu chuyện dưói đây:
Ngày xưa, mình là Masaro Thật - Như - Đem.
Bài học cuộc sổng mà anh (chị) tâm đắc nhất từ câu chuyên
trên? 327
Câu 2(12,0 điểm) “Mỗi nhà trong trường đời. ”.
Bằng những hiểu biết về văn học, anh (chị) hãy bình luận ỷ
kiến trên 328
Đề bài 40: Câu 1 (8,0 điểm)Suy nghĩ của anh (chị) về quan
niệm: “Sống tức là thay đổi." 336
Câu 2 (12,0 điểm)
Chế Lan Viên đã viết trong bài Tổ quốc bao giờ đẹp thể này
chăng?-. “Hãy biết ơn vị muối của đời cho thơ chất mặn!”x.
Trong bài Làm thế nào đế có tác phẩm tốt?, Lưu Trọng Lư
cho rằng. “Sự sống hơn cả sự sổng.
Bằng những hiểu biết về văn học, anh (chị) hãy bình luận
những quan niệm trên 336
Đề bài 41: Câu 1 (8,0 điểm)
“Hãy để tâm đến tiếng nói nội tâm nhỏ bé nhưng bền vững trong
bạn hơn là những tiếng nói ồn ào, náo loạn từ bên ngoàĩ”.
Anh (chị) hãy bình luận ý kiến trên? 348
Câu 2 (12,0 điểm)
“Rồi đây, có thể xuất hiện những cỗ máy biết viết văn, làm thơ.
Lúc đó, sáng tạo văn học có còn là độc quyền của con người”?
Bằng trài nghiệm văn học, anh (chị) hãy trình bày quan điếm cùa
Bài 1: Có ý kiến cho rằng: “Truyện cổ tích thần kì là những
hư cẩu kì ảo về một hiện thực chỉ có trong mơ ước”.
Anh (chị) hiểu ý kiến trên như thế nào? Chứng minh qua
một số truyện cổ tích đã được học 355
Bài 2: Bàn về truyện cổ tích và ca dao, nhà nghiên cứu Đỗ Bình
Trị cho rằng: “Các nhà văn học được văn trong truyện cổ
tích và học được thơ trong ca dao”.
Anh (chị) suy nghĩ như thế nào về ý kiến nêu trên? 360
Bài 3: “Đọc một câu thơ hay nghĩa là ta bắt gặp tâm hồn một
con ngườT (Atona Phrăng-xơ). Dựa vào Đọc Tiểu Thanh
kỉ và Truyện Kiều của Nguyễn Du, anh (chị) hãy làm sáng
tỏ nhận định trên 367 
Bài 4: Có ý kiến cho rằng: “Kẻ đẹp của ngôn ngữ thơ là vẻ đẹp
của hình thức nghệ thuật. Nhưng hình thức nghệ thuật ấy
chỉ đẹp khi được nhà thơ sáng tạo ra để chuyển tải một nội
dung tư tưởng sâu sắc.”.
Hãy làm sáng tỏ ý kiến trên qua một số tác phẩm Thơ mới 373
Bài 5: Bàn về thơ, nhà phê binh văn học Nga Biêlinxki (1811 -
1848) cho rằng: “Thơ, trước hết là cuộc đời, sau đó mới là
nghệ thuật.”.
Anh (chị) hãy nêu suy nghĩ của mình về câu nói trên 379
Bài 6: Bàn về văn học, Standal viết: “Văn học là tấm gương
phản chiếu đời sống xã hội.”. Còn Lê-nin cho rằng: “Nghệ
thuật không đòi hỏi người ta thừa nhận các tác phẩm của
nó như là hiện thực.”.
Anh (chị) hiểu như thế nào về ý kiến trên? Hãy làm sáng tỏ 383
Bài 7: Tuốc-ghê-nhép nói: “Cái quan trọng trong tài năng văn
học là tiếng nói của mình, là cái giọng riêng biệt của chính
mình không thể tìm thấy trong bất kì cái cổ họng của một
người khác.”.
Suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến trên 387
Bài 8: Nước mắt của ong là mật
Nước mắt của hoa là hương
Liệu nước mắt ta rơi xuống
Có làm một đóa hoa tươi...
Hãy viết một bài văn nghị luận trả lời câu hỏi được đặt ra ở
cuối bài thơ 390
Bài 9: Có ý kiến cho rằng: “Người nghèo không phải là người
không có một xu dính túi mà là người không có lấy một
ước mơ”.
Suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến trên 393
Bài 10: Xuân qua hè tới khoảng lặng chờ đợi.
Từ lòi khuyên trên, với góc nhìn của tuổi trẻ, anh (chị) hãy
bàn về “những khoảng lặng chờ đợĩ' trong hành trình đi
đến thành công của mỗi người 397
Bài 11: Suy nghĩ cùa anh (chị) về việc tự chủ bản thân 399
Bài 12: Đọc câu chuyện dưới đây:
BÓNG NẮNG, BÓNG RÂM
Con đê dài phải nhanh lên.