MỤC LỤC Lời giới thiệu của tác giả 7 Phần I. ĐẶC ĐIỂM VÀ LỊCH sử TIẾNG VIỆT Chương một. giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt 11 Chương hai. Khái quát về lịch sử tiếng Việt 13 I. Vấn đề dòng họ của tiếng Việt 14 II. Vài nét về lịch sử phát triển tiếng Việt 18 III. Lịch sử chữ Nôm và chữ Quốc ngữ 25 Chương ba. Một số đặc điểm của tiếng Việt 37 Phần II. NGỮ ÂM TIẾNG VIỆT HIỆN ĐẠI Chương một. Hệ thống âm vị tiếng Việt hiện đại 53 Chương hai. Âm tiết tiếng Việt hiện đại 57 I. Đặc điểm 57 II. Cấu trúc âm tiết tiêhg Việt 58 Chương ba. Âm đầu 61 I. Đặc điểm 61 II. Biến thể của các phụ âm đầu 66 III. Chức năng của phụ âm đầu 66 391 Chương bốn. Âm đệm 67 Chương năm. Âm chính 69 I. Đặc điểm 69 II. Sự phân bố và biến dạng của các âm chính 76 Chương sáu. Âm cuối 77 I. Đặc điểm 77 II. Sự phân bố các biến dạng của âm cuối 79 Chương bảy. Thanh điệu 79 I. Đặc điểm và thanh điệu 80 II. Sự phân bố các thanh điệu và chức năng của thanh điệu ... 83 Phần III. Tứ VỤNG TIẾNG VIỆT A. CẤU TẠO TỪ TIẾNG VIỆT Chương một. Hình vị - đơn vị gốc cấu tạo từ tiếng Việt 87 I. Đặc điểm của hình vị tiếng Việt 87 II. Các loại hình vị tiếng Việt 89 Chương hai. Từ đơn - Phân loại từ đơn 91 I. Đặc điểm 91 II. Phân loại từ đơn 92 Chương ba. Từ ghép - Phân loại từ ghép 94 I. Đặc điểm 94 II. Phân loại từ ghép 97 A. Từ ghép nghĩa 97 B. Từ láy 102 392 c. Từ ghép tự do 110 D. Thành ngữ và thuật ngữ 113 E. Từ đa nghĩa, từ đồng âm, từ đồng nghĩa, trái nghĩa ..115 Bâng từ láy 120 Bảng từ tượng thanh 127 B. TỨ LOAI TIẾNG VIỆT Chương một. Danh từ 129 I. Đặc điểm chung của danh từ 129 II. Phân loại danh từ 130 Chương hai. Động từ 140 I. Đặc điểm chung 140 II. Phân loại các nhóm động từ 141 Chương ba. Tính từ 145 I. Đặc điểm 145 II. Phân loại 146 Chương bốn. Số từ 147 Chương năm. Đại từ 150 I. Đặc điểm 150 II. Phân loại 151 Chương sáu. Phó từ 157 I. Đặc điểm 157 II. Phân loại 158 Chương bảy. Quan hệ từ 161 I. Đặc điểm 161 393 II. Phân loại 162 Chương tám. Trợ từ 167 Chương chín. Thán từ 169 Chương mười. Hiện tượng chuyển từ loại trong tiếng Việt 170 Phần IV. CÚ PHÁP TIẾNG VIỆT Chương một. Cụm từ tiếng Việt 173 I. Khái niệm về cụm từ và phân loại 173 II. Thành tố trung tâm của cụm từ chính phụ 174 III. Thành phần phụ của cụm từ chính phụ 175 IV. Phương thức lập các khuôn mẩu cụm từ 177 Chương hai. Cụm danh từ 178 I. Nhận xét chung 178 II. Phần đầu của cụm danh từ 180 III. Phần cuối của cụm danh từ 183 Chương ha. Cụm động từ 186 I. Nhận xét chung 186 II. Phần đầu của cụm động từ 187 III. Phần cuối của cụm động từ 189 Chương bốn. Cụm tính từ 193 I. Phần đầu của cụm tính từ 193 II. Phần cuối của cụm tính từ 194 Chương nám. Dạng láy của từ 196 I. Hình thức ngữ âm của dạng láy 197 II. Nghĩa của dạng láy 201 394 Chương sán. Câu đơn 208 A. Câu đơn hai thành phần 209 I. Câu tả 211 II. Câu luận 216 III. Cấu tạo ngữ pháp của chủ ngữ và vị ngữ 218 B. Câu đơn một thành phần 220 c. Thành phần phụ của câu đon 221 Chương bây. Câu trung gian 227 Chương tám. Câu phức hợp 232 I. Câu phức hợp liên hợp 233 II. Câu phức hợp phụ thuộc lẫn nhau 235 III. Câu phức hợp hỗn hợp 239 Chương chín. Các dấu câu 240 Phần V. PHONG CÁCH TIẾNG VIỆT Chương một. Sự vận dụng các quy tắc ngữ pháp 249 Chương hai. Phong cách tiếng Việt 252 Phụ lục 1. Vấn đề chính tả và phiên chuyển tên riêng và thuật ngữ tiếng nước ngoài 281 Phụ lục 2. Bảng các đơn vị gốc Hán dùng cấu tạo từ thường gặp 289 Phụ lục 3. Bảng thành ngữ 303 Phụ lục 4: Một số thuật ngữ đối chiếu Việt-Anh-Pháp-Nga 309 Phụ lục 5. Những bài vãn thơ hay thế kỉ XV - XX 331 Tài liệu tham khảo chính 387 395