PDF giáo trình Công nghệ dạy học, Ngô Anh Tuấn

giáo trình Công nghệ dạy học, Ngô Anh Tuấn

 

MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU .......................................................................................... 3
Chương 1: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA
CÔNG NGHỆ DẠY HỌC ......................................................... 5
1.1. Trước năm 1900 ............................................................................... 6
1.2. Những năm đầu thế kỷ 20 (1900 – 1920) ....................................... 10
1.3. Từ năm 1920 - 1940 ....................................................................... 10
1.4. Giai đoạn 1940 - 1950 .................................................................... 11
1.5. Giai đoạn 1950 - 1960 .................................................................... 11
1.6. Giai đoạn 1960 - 1980 .................................................................... 12
1.7. Giai đoạn 1980 - 1990 .................................................................... 13
1.8. Giai đoạn 1990 đến nay .................................................................. 14
Chương 2: CÔNG NGHỆ GIÁO DỤC & CÔNG NGHỆ DẠY
HỌC ............................................................................................. 17
2.1. Công nghệ ...................................................................................... 17
2.2. Công nghệ giáo dục - Educational technology ............................... 18
2.2.1. Các khái niệm cơ bản: ........................................................ 18
2.2.2. Đặc trưng của CNGD: ........................................................ 21
2.3. Công nghệ dạy học - Instructional technology .............................. 23
2.3.1. Định nghĩa .......................................................................... 23
2.3.2. Chu trình hình thành và phát triển của CNDH ................... 25
2.3.3. Sử dụng ............................................................................... 40
2.3.4. Quản lý ............................................................................... 45
2.3.5. Đánh giá ............................................................................. 46
Chương 3: THIẾT KẾ DẠY HỌC ....................................................... 49
3.1. Thiết kế dạy học (TKDH) .............................................................. 49
3.1.1. Dạy học ............................................................................... 51
186
3.1.2. Thiết kế .............................................................................. 53
3.1.3. Vai trò của thiết kế dạy học? ............................................. 55
3.1.4. Quy trình thiết kế dạy học ................................................. 56
3.1.5. Nguyên tắc TKDH ............................................................. 58
3.2. Mô hình thiết kế dạy học ................................................................ 60
3.3. Những ưu điểm khi sử dụng thiết kế dạy học có hệ thống ............. 64
3.4. Giới hạn của Thiết kế dạy học hệ thống ......................................... 65
3.5. Vai trò của Giáo viên trong TKDH ................................................ 66
3.6. Thiết kế dạy học và công nghệ dạy học ......................................... 67
3.7. Lý thuyết học tập và thiết kế dạy học ............................................. 68
3.7.1. Thuyết hành vi .................................................................... 69
3.7.2. Thuyết nhận thức: ............................................................... 71
3.7.3. Thuyết kiến tạo - Constructivism: ...................................... 73
3.7.4. Thuyết kết nối - Connectivism ........................................... 74
3.8. Ảnh hưởng của các lý thuyết học tập đến sự phát triển của
TKDH và CNDH ............................................................................ 75
Chương 4: ỨNG DỤNG KHOA HỌC NHẬN THỨC
TRONG CÔNG NGHỆ DẠY HỌC .................................. 79
4.1. Việc học diễn ra như thế nào ......................................................... 79
4.2. Ký ức làm việc, mã hoá kép và tải nhận thức ............................... 81
4.3. Lý thuyết mã hoá kép .................................................................... 82
4.4. Thuyết tải nhận thức ...................................................................... 84
4.4.1. Tải nhận thức bắt buộc ...................................................... 85
4.4.2. Tải nhận thức bổ sung ....................................................... 86
4.4.3. Tải nhận thức thích hợp .................................................... 87
4.5. Thuyết nhận thức với multimedia ................................................. 89
4.6. Các dạng quá tải nhận thức và các biện pháp khắc phục ............. 92
4.6.1. Một kênh nhận thức bị quá tải khi yêu cầu tải nhận
thức bắt buộc lớn hơn khả năng người học ........................ 92
4.6.2. Cả 2 kênh nhận thức bị quá tải nhận thức bắt buộc ........... 92
187
4.6.3. Quá tải nhận thức bổ sung .................................................. 93
4.6.4. Quá tải do tài liệu trình bày không tốt ................................ 93
4.6.5. Quá tải nhận thức thích hợp ............................................... 94
4.7. Cấu trúc của dạy học và các quá trình nhận thức ........................... 95
4.7.1 Cấu trúc lĩnh hội ................................................................ 95
4.7.2 Cấu trúc định hướng .......................................................... 96
4.7.3 Cấu trúc khám phá dưới sự hướng dẫn............................... 96
4.7.4 Cấu trúc tự khám phá ......................................................... 97
4.7.5 Ứng dụng trong thực tế ....................................................... 98
4.8. Tóm tắt ......................................................................................... 100
Chương 5: CÔNG NGHỆ MULTIMEDIA TRONG DẠY HỌC ......... 103
5.1. Media ........................................................................................... 103
5.2. Multimedia ................................................................................... 106
5.3. Công nghệ multimedia trong giáo dục ......................................... 108
5.4. Các thể loại multimedia cho giáo dục ......................................... 109
5.4.1. Từ điển bách khoa toàn thư – Encyclopedia .................... 109
5.4.2. Sách điện tử - Electronic Books ....................................... 109
5.4.3. Cơ sở dữ liệu- Databases .................................................. 110
5.4.4. Phần mềm dạy học .......................................................... 110
5.5. Các hình thức phân phối tài liệu multimedia. .............................. 111
5.5.1 CD-ROM .......................................................................... 111
5.5.2 Internet .............................................................................. 111
5.5.3 Đĩa Video ......................................................................... 111
5.6. Các mô hình tích cực hóa người học trong thiết kế dạy học
với sự hỗ trợ của công nghệ multimedia ...................................... 112
5.6.1. Mô hình tích cực hóa người học của Malone-Lapper ............ 112
5.6.2. Mô hình tích cực hóa người học của Keller .................... 114
5.7. Phát huy tính tích cực nhận thức khi thiết kế các tài liệu
multimedia .................................................................................... 114
188
5.8. Các nguyên tắc cơ bản để ứng dụng CNMM trong dạy học ........ 115
5.8.1. Xác định rõ chủ đề ứng dụng CNMM .............................. 115
5.8.2. Sử dụng phương tiện dạy học phù hợp với phương
pháp dạy học .................................................................... 118
5.8.3. Quản lý việc tải nhận thức ................................................ 119
5.8.4. Tránh lạm dụng Multimedia ............................................. 121
5.8.5. Định hướng sự chú ý của người học ................................. 123
5.8.6. Hỗ trợ thêm cho ký ức ...................................................... 123
5.8.7. Hợp nhất các hình ảnh và âm thanh ................................. 124
5.8.8. Tạo điều kiện cho người học thực hành ........................... 125
5.8.9. Sử dụng các kỹ thuật mã hóa hiệu quả ............................ 125
5.8.10. Khuyến khích sự phục hồi có hiệu quả từ ký ức dài hạn ...........129
5.9. Nguyên tắc sử dụng hiệu quả các kênh truyền thông
khi xây dựng tài liệu multimedia ................................................. 130
5.9.1 Văn bản ............................................................................ 130
5.9.2 Âm thanh ......................................................................... 137
5.9.3 Đồ hoạ và màu sắc ............................................................ 138
5.9.4 Ảnh động .......................................................................... 139
5.9.5 Video ................................................................................ 140
5.9.6 Siêu phương tiêṇ (Hypermedia) và siêu văn bản
(hypertext) và những ứng dụng trong việc xây
dựng tài liệu CNMM ....................................................... 141
Chương 6: THIẾT KẾ BÀI GIẢNG, BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
& PHẦN MỀM DẠY HỌC ................................................... 145
6.1 Thiết kế kịch bản dạy học ............................................................ 145
6.1.1 Kịch bản dạy học ............................................................. 145
6.1.2 Các loại kịch bản dạy học ................................................ 145
6.1.3 Thiết kế kịch bản sư phạm ............................................... 148
6.1.4 Thiết kế kịch bản hình ảnh (StoryBoard) ........................ 151
6.1.5 Thiết kế kịch bản kỹ thuật ............................................... 152
189
6.2 Thiết kế bài giảng điện tử ............................................................. 155
6.2.1 Giáo án điện tử và bài giảng điện tử ............................... 155
6.2.2 Các thành phần của bài giảng điện tử. .............................. 156
6.2.3 Một số dạng tương tác cơ bản trong bài giảng điện tử ........... 157
6.2.4 Thiết kế kỹ thuật cho bài giảng điện tử ........................... 157
6.2.5 Một số nguyên tắc cần tuân thủ trong thiết kế bài giảng ..........158
6.2.7 Các công cụ chủ yếu hỗ trợ cho việc xây dựng bài
giảng điện tử .................................................................... 159
6.3 Phần mềm dạy học ....................................................................... 161
6.3.1 Định nghĩa ........................................................................ 161
6.3.2. Các công cụ chủ yếu hỗ trợ cho việc xây dựng
phần mềm dạy học Multimedia ....................................... 161
6.3.3 Các yếu tố cần lưu ý khi thiết kế phần mềm dạy học ............. 162
6.4 Tổ chức dạy học với các bài giảng điện tử và phần mềm
dạy học ........................................................................................ 170
6.4.1. Tổ chứ c da ̣ y ho ̣ c với các bài giảng điê ̣ n tử ...................... 170
6.4.2. Tổ chứ c da ̣ y ho ̣c với các phần mềm multimedia. ............. 171
6.4.3. Phối hợp giảng dạy bằng bài giảng điện tử và phần
mềm Multimedia với các thiết bị ngoại vi khác .............. 172
6.5. Quy trình thiết kế và phát triển sản phẩm ứng dụng
CNMM cho dạy học ..................................................................... 172
6.5.1. Lâp̣ kế hoac̣ h .................................................................... 173
6.5.2. Thiết kế ............................................................................. 175
6.5.3. Thưc̣ hiêṇ .......................................................................... 179
6.6. Tóm tắt ......................................................................................... 182
MỤC LỤC ............................................................................................ 185