giáo trình dao động và tiếng ồn Ô tô, Ts. Lâm Mai Long MỤC LỤC Lời nói đầu ................................................................................................ 3 Các chữ viết tắt và ký hiệu các thông số quan trọng ............................ 7 Chương 1: Khái niệm chung ................................................................... 9 Câu hỏi ôn tập chương 1 .......................................................................... 12 Chương 2: Các nguồn kích thích dao động ......................................... 13 2.1 Độ không phẳng của đường và đường địa hình không lún ................ 13 2.2 Độ lệch tâm và dạng hình học không đều của vành lốp .................... 19 Câu hỏi ôn tập chương 2 ......................................................................... 21 Chương 3: Đặc tính của các bộ phận trong hệ thống treo ................. 22 3.1 Cơ cấu hướng - Các quan hệ động học .............................................. 22 3.2 Các phần tử đàn hồi ........................................................................... 24 3.2.1 Các phần tử đàn hồi bằng kim loại ........................................ 24 3.2.2 Các phần tử đàn hồi khí và thủy khí ...................................... 26 3.3 Giảm chấn thủy lực ............................................................................ 31 3.3.1 Lý thuyết cơ bản .................................................................... 31 3.3.2 Cấu tạo của giảm chấn ống ................................................... 36 Câu hỏi ôn tập chương 3 .......................................................................... 39 Chương 4: Hệ dao động ô tô ................................................................. 41 4.1 Hệ dao động ô tô ................................................................................ 41 4.2 Model dao động tần số thấp ............................................................... 42 4.3 Hệ dao động một khối lượng (f < 5 Hz) ............................................ 43 4.3.1 Dao động tự do của hệ không có lực cản (không có giảm chấn) ............................................................................. 43 4.3.2 Dao động cưỡng bức ............................................................. 49 4.4 Hệ hai khối lượng, hai bậc tự do và liên kết đàn hồi ......................... 50 4.4.1 Dao động tự do của hệ tuyến tính ......................................... 51 4.4.2 Dao động kích thích .............................................................. 51 4.4.3 Ảnh hưởng của các thông số riêng biệt trong hệ tuyến tính khi chuyển động qua đoạn đường không bằng phẳng Harmonic hoặc ngẫu nhiên ........................................ 52 6 4.5 Phương pháp lựa chọn đặc tính đàn hồi và đặc tính giảm chấn ......... 67 4.5.1 Lựa chọn đặc tính đàn hồi ..................................................... 67 4.5.2 Lựa chọn đặc tính giảm chấn ................................................ 70 Câu hỏi ôn tập chương 4 .......................................................................... 72 Chương 5: Thí nghiệm về độ êm dịu chuyển động và phương pháp xác định các thông số cơ bản của hệ dao động ô tô ................ 74 5.1 Thí nghiệm về độ êm dịu chuyển động của ô tô ................................ 74 5.2 Xác định các thông số cơ bản của hệ dao động ................................. 75 5.2.1 Xác định tần số riêng ............................................................. 76 5.2.2 Xác định hệ số không tuần hoàn ψ ....................................... 76 5.2.3 Xác định tỷ số truyền cơ cấu hướng ..................................... 77 5.2.4 Xác định mô men quán tính khối lượng ............................... 78 Câu hỏi ôn tập chương 5 .......................................................................... 80 Chương 6: Dao động tần số cao và tiếng ồn ........................................ 81 6.1 Dao động và tiếng ồn của lốp ............................................................ 81 6.1.1 Dao động riêng của lốp ......................................................... 82 6.1.2 Tiếng ồn khi lăn của lốp ....................................................... 84 6.2 Dao động và tiếng ồn của thân xe liền khối ô tô du lịch ................... 88 6.2.1 Dao động uốn và xoắn của thân xe liền khối ........................ 88 6.2.2 Dao động của thùng xe trong dải tần số từ 40 đến 300 Hz ..... 90 Câu hỏi ôn tập chương 6 .......................................................................... 94 Chương 7: Các nguồn gây tiếng ồn - Mức độ và các tiêu chuẩn tiếng ồn ................................................................................. 95 7.1 Các nguồn gây ra tiếng ồn ................................................................. 95 7.1.1 Tiếng ồn do động cơ .............................................................. 96 7.1.2 Rung động và tiếng ồn của hộp số ...................................... 101 7.1.3 Rung động và tiếng ồn của trục Các- đăng ......................... 103 7.1.4 Rung động và tiếng ồn của trục truyền động ...................... 105 7.2 Mức độ và các tiêu chuẩn tiếng ồn .................................................. 106 7.2.1 Mức độ tiếng ồn .................................................................. 106 7.2.2 Một số tiêu chuẩn trên thế giới về tiếng ồn ......................... 109 7.2.3 Tiêu chuẩn Việt Nam - TCVN: 5948-1999 ......................... 112 Câu hỏi ôn tập chương 7 ........................................................................ 113 Tài liệu tham khảo ............................................................................... 114
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Prof.Doc. Milan Apetaur (1977), Motorova vozidla V, CVUT Praha. 2. Jazar, Reza N. (2014), Vehicle dynamics - Theory and application, Springer. 3. Matthew Harrison (2004), Vehicle Refinement - Controlling Noise and Vibration in road vehicle, SAE International. 4. Балабин И.В., Куров Б.А., Лаптев С.А. (1976), Испытания автомобилей. Москва.