Các tộc người ở Việt Nam, Bùi Xuân Đính Giáo trình dùng cho sinh viên ngành Việt Nam học, văn hóa, du lịch các trường đại học và cao đẳng
Mục lục Lời giới thiệu 5 Lời người soạn 7 BÀI 1 NHỮNG VẤN ĐỂ CHƯNG VE DÂN TỘC HỌC I. Khái niệm, đối tượng và nhiệm vụ của Dân tộc học 11 1. Các khái niệm 11 2. Đốì tượng của ngành Dân tộc học 15 3. Nhiệm vụ của ngành Dân tộc học 18 II. Lịch sử ra đòi và phát triển của ngành Dân tộc học, 19 các trường phái Dân tộc học 1. Lịch sử ra đời của ngành Dân tộc học 19 2. Các xu hưóng nghiên cứu Dân tộc học hiện nay 22 III. Các nguồn tài liệu và các phương pháp 25 nghiên cứu Dân tộc học 1. Các nguồn tài liệu Dân tộc học 25 2. Các phương pháp nghiên cứu Dân tộc học 28 IV. Lịch sử hình thành, phát triển và những nhiệm vụ 31 của Dân tộc học Việt Nam 1. Thòi kỳ trước nám 1954 31 2. Ngành Dân tộc học Mác xít (từ Cách mạng 32 Tháng Tám 1945 đến nay) 3. Những nhiệm vụ của Dân tộc Việt Nam hiện nay 34 PHỤ LỤC: Tóm tắt nội dung chính một số trường 36 phái nghiên cứu Dân tộc học BÀI 2. KHÁI QUÁT VỂ CÁC TỘC NGƯỜI ở VIỆT NAM I. Bảng danh mục thành phần các tộc người ở Việt Nam 41 1. Vấn để xác minh thành phần dân tộc ở Việt Nam 41 2. Ý nghĩa của việc ra đời “Bảng danh mục các 58 thành phần dân tộc Việt Nam” 3. Những điểm chưa hợp lý của Bảng danh mục 58 II. Những đặc điểm cơ bản của các tộc người ở Việt Nam 60 1. Về dân số 60 2. Về tính chất cư trú 64 3. Về địa bàn cư trú 67 4. Về nguồn gốc 70 5. Về trình độ phát triển 73 6. Về văn hóa 77 7. Những vấn đê' mới trong đời sông các tộc người ở 78 Việt Nam hiện nay III. Chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước Việt Nam 80 1. Nguyên tắc chung của chính sách dân tộc 80 2. Chính sách dân tộc ở Việt Nam 81 BÀI 3. NGƯỜI VIỆT (KINH) I. Người Việt-tộc người chủ thể của đại gia đình 86 các tộc người ở Việt Nam II. Tộc danh Việt và nguồn gốc người Việt 87 1. Tộc danh Việt 87 2. Nguồn gốc người Việt 88 III Đặc điểm kinh tế 90 1. Nông nghiệp 90 2. Thủ công nghiệp 94 3. Thương nghiệp 94 IV. Tổ chức xã hội 96 A. THIẾT CHẾ NHÀ NƯỚC 96 B. THIẾT CHẾ LÀNG-XÃ 98 1. Các khái niệm (Làng, Xã, Thôn) 98 2. Phân loại làng 100 3. Làng-thiết chế tự quản 101 4. Phân hóa xã hội 111 IV. Văn hóa Việt 113 A. VĂN HÓA VẬT THỂ 113 1. Ăn, mặc, ở 113 2. Các di tích thờ cúng 114 B. VĂN HÓA PHI VẬT THỂ 129 1. Các phong tục tập quán 129 2. Các lễ tiết trong năm 130 3. Các hình thái tôn giáo, tín ngưỡng 131 4. Các lễ thức thò cúng và hội 131 5. Vốh văn nghệ dân gian làng xã 135 6. Về giáo dục 135 c. CÁC VĂN BẢN HÁN NÔM VÀ VIỆC QUY Đổl NIÊN BIỂU 138 1. Các văn bản Hán Nôm 138 2. Việc quy đổi niên biểu trong văn bản Hán Nôm 142 PHỤ LỤC: Một sô hình thái tín ngưỡng 150 của người Việt ở Bắc Bộ 1. Thờ thổ công ' 150 2. Thờ tiền chủ 151 3. Thờ thần tài 152 4. Thờ Mẫu 152 4. Thờ Đức Thánh 153 BÀI 4. CÁC TỘC NGƯỜI VÙNG ĐÒNG BAC I. Điều kiện tự nhiên, dân cư 155 1. Địa dư hành chính và điều kiện tự nhiên 155 2. Cac tộc người 156 II. Đặc điểm kinh tế-xã hội 160 1. Đặc điểm kinh tế 160 2. Đặc điểm xã hội 161 III. Đặc điểm văn hóa 164 BÀI 5. CÁC TỘC NGƯỜI VÙNG TÂY BAC VÀ MIỀN NÚI THANH-NGHỆ I. Điều kiện địa lý tự nhiên, dân tộc 167 II. Nhóm các tộc có trình độ phát triển cao 173 1. Người Thái 173 2. Người Mường 173 III. Nhóm các tộc có trình độ phát triển thấp 190 BÀI 6. CÁC TỘC NGƯỜI VÙNG DUYÊN HẢI TRUNG VÀ NAM TRUNG BỘ I. Khái quát chung 193 1. Địa lý hành chính và điều kiện tự nhiên 193 2. Các tộc ngưòi 194 II. Người Chăm 194 1. Lịch sử tộc người 194 2. Cơ sở kinh tế 196 3. Đặc điểm xã hội 197 4. Đặc điểm văn hóa 200 III. Người Việt 203 1. Lịch sử tụ cư và kinh tế 203 2. Đặc điểm văn hóa 205 BÀI 7. CÁC TỘC NGƯỜI VÙNG TRƯỜNG SƠN - TÂY NGUYÊN I. Khái quát chung 212 1. Về địa lý cảnh quan 212 2. Về tộc người 213 3. Vê' kinh tế 217 4. Vê' xã hội 218 II. Đặc điểm văn hóa các tộc người 220 BÀI 8. CÁC TỘC NGƯỜI VÙNG NAM BỘ I. Khái quát chung 226 II. Người Khơ-me 228 1. Địa bàn cư trú 228 2. Cơ sở kinh tế 228 3. Xã hội 228 4. Văn hóa 230 III. Người Hoa 235 1. Lịch sử tụ cư và đặc điểm kinh tế-xã hội 235 2. Văn hóa 236 IV. Người Việt 238 1. Lịch sử tụ cư và kinh tế 238 2. Làng-ấp của người Việt Nam Bộ và những khác 239 biệt với làng Bắc Bộ 3. Văn hóa Việt ở Nam Bộ 241 MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA 250 CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH 283 PHỤ LỤC 288 A. Đề cương các vấn đề và bảng câu hỏi điều tra 288 một tộc người tại một địa bàn thực tập B. Đề cương các vấn đề và bảng câu hỏi khảo sát 305 một làng Việt c. Đề cương các vấn đề và bảng câu hỏi khảo sát 312 một làng nghê' D. Đề cương các vấn đề và bảng câu hỏi khảo sát 318 một làng khoa bảng
